Pembrokeshire

Op zoek naar een mooie bestemming waarbij je bijna tropisch aandoende grote zandstranden kunt combineren met hele oude geschiedenis en mooie kliffenkusten? Dan is het zuidwestelijke stukje van Wales de ideale bestemming. Pembrokeshire (Sir Benfro) is het graafschap dat in het puntje links onderaan Wales ligt. En het heeft voor ieder wat wils. Een aanzienlijk stuk van het graafschap maakt deel uit van het Pembrokeshire Coast National Park. Dit geeft al aan dat de kustlijn een hele mooie, gevarieerde en bijzondere is. Enerzijds vind je er geweldige zandstranden waar je je zo op een tropisch eiland zou wanen. Maar je kunt ook wandelen over duizelingwekkende kliffen die een spectaculair uitzicht bieden over de zee en de kust. Behalve de indrukwekkende kust vind je in het binnenland een aantal mooie plekken met veel geschiedenis. Hierbij een paar van de mooiste plekken in Pembrokeshire.

St Davids Cathedral
St Davids (ook wel David’s,Tyddewi ) is een stadje in Pembrokeshire dat vooral wordt gedomineerd door de grote kathedraal die er staat. Een kathedraal die eigenlijk iets te groot lijkt voor het relatief kleine stadje. Het is wat inwonertal betreft het kleinste stadje van de UK. Maar de grote kathedraal staat er niet voor niets. Het is de plek waar de beschermheilige van Wales, Saint David, begraven ligt. Deze Saint David was de stichter van verschillende kerken en kloosters in Wales, waar St Davids Cathedral er eentje van was. Op de plek waar nu de grote kathedraal staat stichtte hij ooit een kleine kerk. Na zijn dood, volgens de verhalen op 1 maart 589, is hij hier begraven. Het klooster van St Davids was een plek die gerespecteerd werd vanwege de kennis en het intellect van de monniken en de geschriften die er aanwezig waren. De plek was gewild doelwit van de Vikingen die een aantal keren de kerk hebben geplunderd en vernield en de bisschoppen hebben vermoord.
In de middeleeuwen werd het een pelgrimsoord. De paus verklaarde dat twee pelgrimages naar St Davids gelijk stonden aan eentje naar Rome. En drie stonden gelijk aan een pelgrimstocht naar Jeruzalem. Dit is ook de tijd dat men is begonnen met de bouw van de kathedraal die er nu staat. In de eeuwen erna werd de kerk steeds verder uitgebreid tot de Dissolution een einde maakte aan de glorietijden. St Davids heeft he5 zwaar te verduren gehad en er werd veel vernield van de gebouwen. In de 18e eeuw is men begonnen met een grootse renovatie die tot begin 20e eeuw duurde. De kathedraal is tegenwoordig een belangrijke toeristische trekpleister. Dat is ook niet zo verwonderlijk, gezien de mooie bouwstijlen, de eeuwenoude geschiedenis en de mooie plek.

Als je de kathedraal hebt bekeken kun je ook nog een kijkje nemen bij de kapel van St Non. Saint Non, of Nonna/Nonnita, was de moeder van St David. De vader van St David was een man die haar verkracht had. Haar kind zou een bijzondere man worden en een lokale gezaghebbe4 voelde zich bedreigd door deze voorspelling over het ongeboren kind. Hij vatte het plan op de baby na de geboorte te laten vermoorden. Maar helaas voor hem, op de dag dat St David geboren werd was het weer zo slecht dat niemand naar buiten kon. Alleen daar waar Saint Non haar kind ter wereld bracht was het licht en rustig. Op deze plek staat nu een ruïne, de Chapel of St Non. De kapel ligt een stukje buiten de stad aan de kust. Naast de ruïne staan een aantal ‘Standing Stones’, die waarschijnlijk ooit deel uitmaakten van een prehistorische steencirkel. Ook is er een heilige bron waar je een muntje in kunt gooien om wat extra geluk te krijgen. Vlakbij de ruïne is begin 20e eeuw een nieuw kapelletje gebouwd.

Mooie zandstranden
Pembrokeshire staat bekend om de geweldige zandstranden die langs de hele kust te vinden zijn. Bij hoog tij is er meestal geen strand te zien, maar als je met eb komt ligt er een uitgestrekte zandvlakte langs mooie rotsen en waan je je bij mooi weer op een tropisch eiland. Er zijn ontzettend veel stranden om uit te kiezen en kwaliteit is een belangrijk speerpunt voor Pembrokeshire, de meeste stranden hebben een ‘Blue Flag’ predicaat. Kies je strand zorgvuldig als je met kleine kinderen op stap gaat want er zijn een aantal stranden die er sprookjesachtig uitzien, maar bij een gevaarlijke stroming in de zee liggen en dus minder veilig zijn wanneer je het water in gaat. De bekende stranden zoals die van Marloes Sands, Abereiddy Bay en Broad Haven kunnen in de zomer erg druk zijn. Maar er zijn ook meer dan genoeg kleinere en minder toeristische stranden. Op de website visitpembrokeshire.com staan alle stranden beschreven met routebeschrijving, parkeergelegenheid en een beschrijving van de situatie ter plekke en de veiligheid.

Ikzelf vind het strand van Broad Haven erg mooi. Een groot zandstrand omringd door niet al te hoge kliffen en een mooi uitzicht. In het voor-en naseizoen is het niet zo vreselijk druk als in de zomer, maar ook op zomeravonden, als alle strandgasten weer naar huis zijn en de zon onder gaat is dit een heerlijke plek om te genieten van de mooiste zonsondergangen. En voor de sci-fi fans… Broad Haven schijnt populair te zijn bij buitenaardse gasten. In de jaren ’70 zijn er daar diverse UFO waarnemingen gedaan en er zou een ruimteschip geland zijn bij de kleuterschool.

Wandelen
Voor de wandelaar is Pembrokeshire de plek bij uitstek. Het Pembrokeshire Coast Path is een zogenaamd Long Distance wandelroute die langs de hele kust loopt. Mocht je het hele path willen lopen, is dat 300 kilometer. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Er zijn ook hele mooie stukken van het pad die je in een dag kunt lopen en dan brengt de bus je weer terug naar je beginpunt. Een erg mooi stuk om in een dag te lopen is bijvoorbeeld de route die over St David’s Head loopt. Deze route biedt je een geweldig uitzicht over het omliggende landschap, de zee, de eilanden voor de kust. En als je in de goede periode wandelt ben je omgeven door de paarse heide. De klim naar boven, naar Carn Llidi, is niet moeilijk en het uitzicht is geweldig. In de verte zie je Ramsey Island liggen.

Een ander erg mooi stuk pad loopt vanuit Dale over St Anne’s Head. Als je spectaculaire kliffen wilt zien of interesse hebt in geologie is dit een must-see. De kliffen zijn er rood en steken loodrecht omhoog uit zee. Met een beetje geluk zie je zeehonden op de rotsen beneden je. Als je vanuit Dale het Coast Path volgt kom je langs Mill Bay. Op deze plek landde Henry VII met zijn troepen in 1485. Twee weken later nam hij het op tegen de heersende koning Richard III (die koning die ze recentelijk terug hebben gevonden onder een parkeergarage in Leicester) en versloeg deze bij de Slag bij Bosworth. Henry werd de eerste Tudor koning en was de vader van de bekende koning Henry VIII. Als je verder loopt voert de wandeling je helemaal over St Anne’s Head met geweldig mooie uitzichten. Schrik niet van de grote schepen, deze zijn onderweg naar Millford Haven, de diepste natuurlijke haven van Wales en de nummer 3 haven van Groot-Brittannië. Dit ligt net buiten het National Park en is een belangrijke petrochemische haven. Het beste is om de ronde helemaal door te lopen zodat je uitkomt op West Dale Beach en daar weer de oversteek te maken naar Dale en de parkeerplaats. Mocht je verder willen lopen kan dat ook, dan loopt het pad door naar Marloes Sands en kom je langs Albion Beach. Dit stuk Coast Path is een wat lastiger stuk om te wandelen. Het makkelijke pad loopt namelijk over het strand en is alleen te lopen bij laagwater en afgaand tij. Bij inkomend tij is het beter om dit stuk over het strand niet te lopen en de moeilijke weg over de klif te nemen.

Nog een echte aanrader is het stuk wandelpad bij Castlemartin. Dit stuk van het Coast Path leidt je langs St Govan’s Chapel, een heel klein en mooi stenen kapelletje in de rotsen gebouwd, en langs Stack Rocks en The Green Bridge of Wales. Dit zijn twee natuurlijke rotsformaties die een spectaculair plaatje bieden. Lastige van dit stuk van het pad is dat het over een ‘firing range’, militair oefenterrein loopt waar schietoefeningen gehouden worden. Je moet dus voor je hier wilt wandelen eerst informeren op welke dagen en tijden je er veilig langs kunt wandelen zonder dat de kogels je om de oren vliegen. (Tel. Pembroke Visitor Centre – 01437 776499  Tel. Castlemartin Range – 01646 662367, als je met Nederlandse mobiele telefoon belt natuurlijk eerst 0044 en de eerste 0 weglaten van de genoemde nummers)

Geschiedenis
Wales staat bol van de geschiedenis. Maar één plek met erg veel hele oude en interessante geschiedenis ligt in Pembrokeshire. Daarvoor verlaten we de kust en trekken we het binnenland in naar de Preseli Hills of Preseli Mountains (Mynyddoedd y Preseli). Gebergte is een groot woord voor dit gebied. Heuvels is een betere omschrijving. Een rustig en grotendeels onbewoond gebied met heuvels met hier en daar een rotsachtige ‘outcrop’ bedekt met gras en lage struikjes. In de lagere gebieden vind je moeras en veen. De hoogste heuvel is de Foel Cwmcerwyn met 536 meter boven zeeniveau. Hier en daar liggen kleine dorpjes. Als sinds de late steentijd is het gebied bewoond geweest en de bewijzen hiervan zijn overal te vinden in de vorm van oude nederzettingen, steencirkels en grafmonumenten. De bekendste van deze monumenten zijn het heuvelfort van Mynydd Carningli, de grafkamer van Pentre Ifan en de steencirkel van Bedd Arthur.

Ook Castell Henllys is een bekende archeologische site, hier is tegenwoordig een openlucht museum met nagebouwde ijzertijdwoningen die op deze plek (ijzertijdheuvelfort) zijn gevonden, en vondsten die ter plekke zijn gedaan. Zeker voor kinderen een leuke plek om te ervaren hoe het was om in een ‘round house’ te wonen en leven. Onderweg naar de Preseli Hills is het trouwens een kleine moeite om even door het dorpje Nevern te rijden. Het dorpje zelf is niet echt een toeristische trekpleister, maar naast de Normandische kerk, Church of St Brynach, staat een 10^e eeuws Keltisch kruis dat zeker de moeite waard is om even te bekijken.

Maar naast de talloze prehistorische bouwwerken in de Preseli Hills is het gebied natuurlijk vooral bekend als leverancier van het beroemde ‘Preseli Bluestone’, de steensoort waarmee een deel van Stonehenge is gebouwd. De mensen die Stonehenge bouwden zagen in de Bluestone die in de Preseli Hills voorkwam iets bijzonders. Zo bijzonder dat ze het alle moeite waard vonden om de tonnen zware stenen helemaal van Wales naar de Salisbury Plains te vervoeren. Als je meer wilt weten over deze stenen lees dan mijn blog over Preseli Bluestone en over Stonehenge.
Behalve prehistorische bouwwerken zijn er ook genoeg historisch interessante plekken in Pembrokeshire van iets later datum. Zo zijn Carew Castle in Tenby en Pembrokeshire Castle in Pembroke ook echt een bezoek waard. Vooral de laatste is een echt kasteel zoals je dat uit de boeken kent met heuse kantelen en leuke activiteiten voor kleine prinsen en prinsessen in de vakanties. Voor pittoreske plaatjes van kastelen is Manorbier Castle misschien wel de meest tot de verbeelding sprekende.

Wales is een erg mooie vakantiebestemming. Zuid Wales heeft veel te bieden op het gebied van stranden en geschiedenis. En laat je niet afschrikken door het Welsh. Ondanks dat alle plaatsnaambordjes in het Welsh zijn en je soms je tong breekt als je probeert de woorden die er op staan uit te spreken, spreken alle inwoners van Wales gewoon Engels. De afstanden zijn over het algemeen goed te rijden, houdt er wel rekening mee dat vooral langs de kust weggetjes soms erg smal zijn en ineens erg stijl omhoog of omlaag kunnen gaan. Een combinatie met Noord Wales, het gebied rondom Snowdonia, ligt erg voor de hand. Lees meer over dit gebied in mijn blog over Mount Snowdon.