Preseli Bluestone (Preseli spotted dolerite) is een vulkanisch gesteente dat deels is omgezet, dus deels metamorf is. Oud gesteente dat in het Ordivicium deels is omgezet door de Caledonische orogenese, het samengaan van de de continenten en het ontstaan van het Caldedonische gebergte.
Het is doleriet en bestaat voornamelijk uit augiet, veldspaat en plagioklaas. Deel van de originele mineralen zijn omgezet naar chloriet en epidoot. Vandaar ook de groene kleur, ondanks de naam bluestone.
Dit gesteente komt voor in de Preseli Mountains bij Carn Menyn en Carn Goedog in Pembrokeshire, Wales. Meer dan 250 kilometer bij Stonehenge vandaan. Waarom gebruikten de mensen die Stonehenge bouwden stenen die van zo ver weg kwamen? Hiervoor zijn twee mogelijke verklaringen. De ene is dat deze stenen toch niet van ver hoefden te komen en al in de ijstijd door gletsjers die vanuit de bergen in Wales kwamen zijn meegevoerd naar de Salisbury Plains. Dit is een mogelijkheid. De vraag die dan wel gesteld kan worden is waarom er dan niet meer van die stenen gevonden worden op de Salisbury Plains. De enige vondsten zijn kleine fragmenten, waarschijnlijk afgekapt van de grote staande stenen van de steencirkel.
Een andere verklaring is dat men dit gesteente bijzonder graag wilde gebruiken en bereid was daarvoor deze reis te ondernemen met gigantische brokken steen. De enige logische weg was over het water en langs deze waterweg zijn ook daadwerkelijk brokken bluestone gevonden een bluestone bijl. Preseli Bluestone is erg hard en duurzaam gesteente dat ook gebruikt werd voor het maken van gereedschappen.
Een zeer recente theorie (2021) toont aan dat een deel van Stonehenge mogelijk eerst in Wales heeft gestaan (met bluestone stenen) en later is verhuisd naar de Salisbury Plains.
Het gekke is dat deze steen altijd warmer dan de meeste andere stenen. Ook zou dit gesteente elektriciteit beter geleiden dan veel andere gesteentes. Tegenwoordig zijn de meeste staande stenen bij Stonehenge zijn in beton gezet zodat ze niet meer om kunnen vallen. Gek genoeg zijn er in de Preseli Hills veel megalithische monumenten, maar daarvoor is geen Preseli Bluestone gebruikt.
Fakes & frauds
Helaas is er de laatste tijd een Preseli bluestone ‘look-a-like’ op de markt. Een niet nader gedefinieerd gesteente dat anders is van samenstelling en herkomst.
Puffins and Pies 