Amethist

Amethist
Chemische formule: SiO₂ (Fe3+). Het is dus een
kwarts met ijzer-vervuiling, Fe is de chemische formule voor ijzer, deze ‘vervuiling’ zorgt voor
de paarse kleur.
Hardheid: 7
Kristalstelsel: Trigonaal
Streepkleur: Wit
Breuk: Schelpvormig
Voorkomen: Amethist wordt op veel plekken in de wereld gevonden. In Europa onder andere in Duitsland, Schotland, Wales, Frankrijk en Hongarije.
Amethist vormt vooral in holtes in stollingsgesteente, geodes. De bekendste amethist komt uit Brazilië, Mexico en Uruguay.

Let op, amethist verbleekt in zonlicht!

Amethist is net als bergkristal te herkennen aan de zeshoekige vorm van de kristallen. Veel amethisten groeien in geodes, vooral de hele bekende Braziliaanse en Urugyanaanse stukken, maar er zijn ook genoeg andere groeivormen in clusters, rozetten, etc.
Er zijn verschillende soorten amethist die tegenwoordig een toevoeging krijgen naar de vindplaats. Vera Cruz amethist bijvoorbeeld, een bepaald soort smalle, lange en vrij lichte amethistkristallen die hele mooie delicate clusters vormen.

Folklore, mythologie en geschiedenis
Amethist is afgeleid van het Griekse woord amethystos, dat ‘niet vergiftigd/onder invloed’ betekent. Zij geloofden dat als men dronk uit een amethisten beker men niet dronken kon worden. Ook beschermde volgens de Grieken het dragen van amethist tegen dronkenschap.
Volgens een Griekse mythe had de god Dyonysos een maagd van de godin Artemis aan laten vallen door zijn tijgers. Artemis beschermde haar door haar in helder kristal te veranderen. Dyonysus goot uit boosheid zijn kelk wijn over haar heen en het kristal werd paars van kleur door de kleur van de wijn. De maagd heette Amethist. Ditzelfde verhaal kenden de Romeinen met de god Bacchus en de godin Diane en leeuwen.
Volgens Plinius moest je een amethist dragen aan een ketting van hondenhaar om je te beschermen tegen slangenbeten. Het zou ook de steen van liefde zijn.

In Neolithisch Europa werd amethist al door de mensen gezien als bijzonder, het zou helpen de dieren op te zoeken om op te jagen. De oudste Europese archeologische vondsten van
amethist zijn 25.000 jaar oud. Bij archeologische opgravingen in het Middellandse Zee gebied zijn veel sieraden zoals kralen, ringen en kettingen van amethist gevonden, maar ook amethisten kelken, bekers en vazen. Niet alleen Grieks en Romeins, maar ook Assyrisch.

Ook in Anglo-Saksische graven zijn amethist kralen gevonden, onder andere in de bekende Sutton Hoo ship burial. Middeleeuwse ridders droegen amuletten van amethist om ze te beschermen in gevechten.
De kruisridders hadden amethist aan hun rozenkrans. De steen wordt zelfs genoemd in de Bijbel als één van de twaalf stenen in de borstplaat van de hogepriester van Israël die Mozes moest maken en één van de twaalf stenen waar de poorten van Jeruzalem mee versierd zouden zijn in ‘Openbaringen’. Beide staan voor de stammen van Israël, de kinderen van Israël. Bisschoppen droegen altijd een episcopale ring van amethist. De steen werd gezien als goddelijk, de kleur paars is een belangrijke kleur in het Rooms Katholieke geloof, het was ook een koninklijke kleur, erg duur om te maken. Merovingische graven werden met amethist beschermd tegen grafroof, amethist zou namelijk negatief werken wanneer gestolen en ook beschermen tegen diefstal. Er zijn Merovingische
graven gevonden met sporen van roof waarbij de amethist ongemoeid was gelaten. Het zou ook beschermen tegen hekserij en tovenarij.
De Russische keizerin Catharina de Grote stuurde een heel leger mijnwerkers naar het Oeral gebergte om op zoek te gaan naar de koninklijke amethist.
De Egyptenaren plaatsten een amethist hart bij een dode op de plek van het hart. In Egypte was een groeve waar amethist van erg goede kwaliteit gevonden werd die erg populair was bij de oude Egyptenaren. Deze amethist werd in de hele Middellandse Zee regio verhandeld.

Er nieuwe handelsnamen voor amethisten die vroeger weinig waarde hadden vanwege de onzuiverheden die er in zitten
maar nu dankzij een nieuwe naam een mooie beschrijving ineens waardevol zijn, denk aan super seven, auraliet 23, etc. Dit is amethist met inclusies van verschillende andere mineralen zoals hematiet en goethiet. Bij Super Seven zouden er 7 soorten mineralen aanwezig moeten zijn en bij Auraliet 23 moeten dat 17 van de 23 zijn. Dit zijn echter geen officieel erkende mineraalnamen. Vaak wordt ook cacoxeniet als inclusie genoemd, maar onderzoek heeft uitgewezen dat dit niet in amethist voorkomt.
Als amethist verhit wordt, kan het groen of oranje/bruin verkleuren. Wanneer het groen is wordt het prasioliet genoemd. Er bestaat ook natuurlijke groene kwarts die prasioliet heet, maar vaak zal het verkleurde amethist zijn. De oranje/bruine variant is bekender, dit wordt ten onrecht vaak verkocht als citrien.

Fakes & frauds
Tegenwoordig bestaat er ook een lab-grown variant van kwarts, als deze paars gekleurd is wordt dit soms verkocht als amethist. Ook zie je soms dat geodes met paarse lab-grown aluinkristallen als amethist verkocht worden.

In de handel kom je ook met enige regelmaat paars geverfde bergkristal geodes tegen. Soms is de buitenkant daarvan nog de oorspronkelijke lichtbruine kleur, maar soms is het ook zwart geverfd. De paarse verf waarmee de kristallen geverfd zijn gaat er heel makkelijk af onder de kraan, maar helemaal schoon worden de geodes meestal niet meer. Behalve als amethistgeode worden deze ook aangeboden als ‘powerballs’.

Kijk ook dit filmpje over geverfde kwartsgeodes

https://youtu.be/1dHqYZjkjXc

Blog over amethist