Hoe wit ook zwart kan zijn

Beachy Head… de hoogste chalk klif in het Verenigd Koninkrijk. In East-Sussex, vlak bij Eastbourne. Een indrukwekkende en duizelingwekkende plek.
Toen ik de eerste keer naar Engeland reisde stond deze indrukwekkende plek hoog op mijn to-visit list. Op een dag kwam ik tijdens een wandeling in Hatfield Forest in gesprek met een ouder echtpaar. Hele lieve mensen, ze wilden graag weten waarom ik in Engeland was en wat ik daar deed. We hadden een prettig gesprek. Tot ik vertelde dat ik de aankomende week waarschijnlijk naar Beachy Head ging, om met eigen ogen te zien hoe mooi deze plek was. Er viel een ongemakkelijke stilte en het leek alsof de zwarte wolken zich samen pakten boven ons kleine groepje. Toen begon de vrouw te vertellen… Over haar zoon van begin 20 die jaren terug ook naar Beachy Head ging. Een enkeltje voor de trein had gekocht en nooit meer terug is gekomen. Ze vertelde me dat Beachy Head de populairste zelfmoordplek is in de UK en in de top 10  van populairste plekken om een eind aan je leven te maken op de wereld. Ieder jaar weer springen mensen die het leven niet langer zien zitten van de klif naar beneden.

Ik was er stil en naar van. Dat mijn verhaal en reislust deze herinnering bij die lieve mensen naar boven bracht. Ik besloot de week er na niet naar Beachy Head te gaan. Ik was bang. Stel je voor… wat als daar iemand loopt. En ik weet niet wat ik moet zeggen, moet doen… een paar jaren er voor heb ik iemand voor mijn ogen zelfmoord zien plegen en dat wilde ik nooit weer meemaken. Dus bleef ik weg van die mooie plek die voor mij ineens zo’n bijsmaak had gekregen. Het heeft 5 jaar geduurd voor ik het aandurfde met mijn man om de plek te bezoeken. Voor dat verhaal naar de achtergrond was en ik weer de schoonheid van de plek kon zien. Maar toch… heb ik wel even om me heen gekeken of ik niet iemand alleen zag. Iemand die er uit zag of hij of zij hulp nodig had. En heb ik ook even stiekem over de rand gekeken en gehuiverd. want hoog is het. Ik begreep toen niet wat een mens kon bezielen om die stap te zetten. Daar bovenaan te staan, in de afgrond te kijken en die stap te zetten. Waarom zou iemand dat willen. Het leven was toch een mooi geschenk waar je zuinig op moet zijn?

Maar tijden veranderen. Ook voor mij, Ik zakte weg in een forse depressie. En ook ik kwam heel dicht in de buurt van dat intense zwart waarin je niet meer ziet waarom je de volgende dag nog wakker zou willen worden. Dat uitzichtloze, wanhopige gevoel. En ik ging het begrijpen. Ik ging begrijpen dat mensen echt zo wanhopig kunnen zijn, zo in het duister kunnen leven dat die weg een weg van licht lijkt. Een oplossing. En dat het dan niet uitmaakt hoe hoog die klif is en hoe diep de afgrond. Het is een uitweg… een uitweg uit dat uitzichtloze zwarte gat. In die tijd heb ik veel gedacht aan Beachy Head. Niet omdat ik er naar toe wilde om zelf zo iets te doen, maar aan die mensen en hun zoon. En al die andere mensen die geen uitweg meer zagen.
Ik heb een ladder gevonden die me de mogelijkheid heeft gegeven uit dat allerdiepste gat te klimmen. Niet dat ik zeg dat ik er helemaal uit ben… maar op dat punt ben ik niet meer. En hoop ik ook nooit weer te komen. Ik ben bij het randje van de klif weggekropen met veel hulp. Hulp  van mijn man en zoon, psycholoog en een aantal andere mensen. Mensen van wie ik het soms niet verwachtte, maar die er gewoon waren.

Bij Beachy Head lopen iedere dag vrijwilligers. Mensen die uitkijken naar mannen en vrouwen die eenzaam op de top van de klif lopen. Ze  spreken ze aan en vragen of ze hup nodig hebben. Praten met ze en helpen waar nodig. Ook staat er een telefooncel met daarbij het telefoonnummer van een liefdadigheidsinstantie die altijd te bereiken zijn voor mensen in psychische nood. Door deze maatregelen is het aantal ‘springers’ gedaald de laatste jaren. Maar ondanks dat zijn depressie en suïcide nog een groot probleem, zowel in Nederland als Groot-Brittannië. Mijn man vertelde las me deze week voor uit het nieuws dat het zelfs doodsoorzaak nummer 1 is onder mensen tussen de 15 en 30. Schrikbarende cijfers. Ik spreek uit ervaring als ik zeg dat er altijd een weg omhoog is. Zoek hulp en maak dingen bespreekbaar. En als je het vermoeden hebt dat iemand in je directe omgeving depressief is of overweegt uit het leven te stappen… praat met deze persoon. Vaak zijn ze blij dat iemand het ziet en ze zelf niet hoeven te beginnen. En het laatste advies… de meeste depressieve mensen zijn sterren in het dragen van maskers als ze naar buiten gaan. Maar een lach op iemands gezicht en een ‘goed hoor’ kan ook veel verdriet verbergen. Gebruik je gevoel!